Islom dinining qisqa tarixi

Yigirmanchi asrdagi ayrim hujjat va xotiranomalarning guvohlik berishiga ko'ra, Abdurauf Fitrat Istambuldan qaytgach (1914), usuli jadida va madrasalar tashkil etib, uning o'zi bu ilmgohlarda turkiy va forsiy adabiyotlar tarixi, islomshuqinoslik va forsiy adabiyotlar tarixi, islomshuqinosq.
ሙክታሳር እስሎም ታሪዚ አና ሹ ኢልምጎህላር ታላባላሪ ኡቹን ቆ'ላንማ ታርዚዳ ዮዚልጋን ኢዲ።
ኡስሉብኒንግ ሶዳሊጊዳን ቫ ናህቪይ (ስቲሊስቲክ) ቁሪሊሽ ጂሂቲዳን ቡ ቆ'ላንማ ፊራት ማሩዛላሪን ማቲኒ ኢካኒ ሃም አዮንድር። ኣሳርዳጋ ቮቄኣ ታስቪሪን ኖቱጋሊጊዳን ኣንግላሽ ሙምኪንኪ፥ ቡ ማንባ ኣሳርኒንግ ቶ'ላ ማቲኒ ኤማስ። ሹንዳይ እካን፣ ኡኒንግ ላቮሚ ቦ‘ሊሺ ታቢዪ። ቢሮቅ ማንባ ሳቅላናዮትጋፕ ማሕቃማ xodimlarining ቃይድላሪጋ ኮ’ራ፣ አሳርኒንግ ቱጋል ኑስካሲ ሹዲር።
ታርጂማጋ 1915 (ሂጅሪ 1333) ጋዛሮቭ ማትባሲዳ ቾፕ ኢቲልጋን ፣ ኢምፔራተሮችስኪ ኢስቶሪችስኪ ሞስኮቭስኪ ሙዜይ (ሞስኮ ኢምፔራቶሊክ ታሪክስ ሙዜይ) ዳ XY 28411 ራቃሚ ቢላን ሳቅላናዮትጋን ናሽር አሶስ ቂሊብ ኦሊንዲ። Ayni davrda Fitrat bilan barobar Mahmudxo'ja Behbudiy (1914), Shokir Sulaymon (1918) kabi aliblar ham Qisqa Islom tarixi tuzganlari ማንባላርላ qayl etilgan. Biroq Fitratning asari voqealarning aniq, jonli ifodasi, millatparvarlik ruhi tasvir qatiga singlirilgani va xolis yozilgani bilan ularlan farqlanadn (diniy islohlarni qo'llashda dabdabali usul va sun'iy iltifot sezilmaydi)።
Hozirda kitobxonlar orasida tarkalgan Alixonto'ra Shokirxo'ja o'g'li Sog'uniyning Tarixi Muhammadiya kitobidan va Bilkiz Aladdinning Muhammad tarixi va boshqa shu xildagi asarlar bilan chog'ishtirilganda Fitratdagi chuqur professionalizmni anglash qiyin emas. ኢስሎም ታሪክሲኒ ኦቭሩፖ ናዚዚዳን ኩዛትጋን ኦሊም ቫ አዲብላር — O.G.Bol’shakovning Xalifalik tarixi, L.I.Klimovichning Qur’on haqida kitob, V.Panova va Yu.Vaxtinning Muhammad hayotini e’tiqod va iixlos jihatidan Fitrat asariga chog’ishtimayga hoja’ishtiga hoja’trishga hoja’trish
ሃሚዱላ ቦልታቦቭ, ፊሎሎጂያ ፋንላሪ ዶክቶሪ. ፕሮፌሰር.