Cees Nooteboom reist per schip van Mauritius en Réunion naar Zuid-Afrika, en dan weer van Valparaíso via Kaap Hoorn naar Montevideo en over de weg door het noorden van Argentinië naar Bolivia. Andere reizen voeren hem naar de noordelijkste stad op aarde (Kirkenes) en de zuidelijkste (Ushuaia), naar India en het tropische noorden van Australië, waar in 1942 een Nederlands Pearl Harbor heeft plaatsgevonden, een nu bijna vergeten oorlogsdrama. Jorge Luis Borges, Juan Carlos Onetti, Pablo Neruda: zijn reizen zijn doortrokken van literatuur en geschiedenis. Als hij scheepgaat in Zuid-Amerika denkt hij onvermijdelijk aan Slauerhoff: 'Vanaf het dek moet hij dan, net als ik nu, de langzaam oplopende hellingen van de stad gezien hebben, met ver daarachter de witte toppen van de Andes.'
Cees Nooteboom voert in Scheepsjournaal de lezer op unieke en intieme wijze mee naar de meest uiteenlopende plekken op de wereld.