Dragelijke lichtheid: Het tienerdagboek van mijn Joodse moeder tijdens de Tweede Wereldoorlog

Dieuwertje Blok sprak op 4 mei op de Dam tijdens de Nationale Herdenking en presenteerde op Bevrijdingsdag het 5 mei-concert op de Amstel

‘Henny Gazan, mijn moeder, was zeventien toen de oorlog uitbrak. Ze was tweeënhalf jaar ondergedoken. Tweeënhalf jaar kon ze niet naar buiten en zat ze avondenlang verstopt in een kast. Ook mijn grootouders doken onder en overleefden zo de oorlog. De rest van mijn familie van moederskant heb ik nooit gekend, ze zijn vrijwel allemaal vermoord. Mijn moeder wist daardoor als geen ander wat vrijheid betekende. Ze koos er echt voor om niet te haten, ze keerde zich niet af van de wereld.’

Die zin om te leven, de vrijheid, zie je ook terug in het bijzondere oorlogsdagboek (1939-1942) dat Dieuwertje en haar zussen vonden na het overlijden van hun moeder, Henny Gazan. Je leest over een vrolijke, intelligente jonge meid, die om de haverklap verliefd was: ‘Op één van hen ben ik absoluut verliefd, maar wie het is, weet ik niet.’ Het is een licht en luchtig tienerleven, totdat je je realiseert dat het 1939 is.

Dieuwertje Blok duikt in het verleden van haar moeder en leert haar, en zichzelf, daardoor steeds beter kennen. Het dagboek, dat in deze uitgave integraal is weergegeven, wordt aangevuld met brieven, herinneringen en anekdotes; zo geeft Dieuwertje context bij alles waar haar moeder over schreef. Ze schijnt haar licht op het wonderlijke ‘kamp’ in het Lloyd Hotel in Amsterdam, waar vanaf 1938 Joodse vluchtelingen uit nazi-Duitsland werden opgevangen en waar Henny vaak te vinden was op dansavonden. In dit boek puzzelt Dieuwertje het leven van Henny, en alle jongeren die ze ontmoette, bij elkaar en schetst daarmee het ontroerende portret van een bijna verdwenen generatie.

In de pers

‘Dieuwertje Blok vond haar moeders dagboek en publiceerde het, uit liefde voor haar levenslust en veerkracht. De oorlog had haar moeder niet vermorzeld, en het boek doet de titel dan ook eer aan. Tot je aankomt bij het “namenmonumentje” achterin. Daar zie je wie wel degelijk vermorzeld werden.’ Ons Amsterdam

‘Dieuwertje Blok debuteert als schrijfster met Dragelijke lichtheid, een ontroerende ontdekkingstocht door het oorlogsverleden en -dagboek van haar Joodse moeder. “Ik vond het leuk om erachter te komen dat ik nog meer op haar lijk dan ik dacht.”’ Plus Magazine

‘Met haar debuut Dragelijke lichtheid brengt ze een warm eerbetoon aan een vrouw vol levenslust.’ Het Parool