Tristan ve Isolde / Opera Klasikleri: 17
About this ebook
Eski bir Kelt destanı olan yapıt, zaman içinde çeşitli formlar almış, tarihin en etkili sanat eserlerinden biridir. Richard Wagner’ın elinde günümüz kimliğine erişen ve en güçlü ifadesini yakalayan eser, aynı zamanda ilk notalarından itibaren müziği de sonsuza dek yeniden şekillendirir. Öyle ki, modern müziğin Tristan ve Isolde ile başladığı kabul edilir.
Kral Marke, düşman krallığın prensesi olan Isolde’yi gelini olarak kabul eder. Ona kalesine kadar eşlik etmesi için şövalyesi Tristan’ı gönderir. Ancak Tristan savaşta ağır yaralanmış, Isolde ise onu iyileştirmiştir. İkisi de zehir içtiğini sanarak aşk iksirini yudumlar ve saplantılı bir aşkın “gecesine” düşerler. Aşklarını ilan ettikleri andan itibaren Tristan ve Isolde, Wagner’in deyimiyle ölümün, gecenin diyarında yaşarlar. Ölüm onların saplantısı, gündüzün gerçeklerinden kaçışları haline gelir.
***
Opera klasikleri dizisi, libretto külliyatına odaklanmaktadır. Eserlere bir zamandizini, önsöz ve sinopsis ile açılış yapıyoruz; librettonun özgün dili ile birlikte Türkçe çevirisini okurlarımıza sunuyor, bilgilendirici dipnotlar eşliğinde her kesimden müziksevere hitap etmeyi amaçlıyoruz.
Fihrist olarak, opera metinlerini Türkçeye kazandırmaktan ve bütüncül bir bilinç ile okurumuza sunmaktan onur duyuyoruz
About the author
Wilhelm Richard Wagner 22 Mayıs 1813’te Almanya’nın Leipzig kentinde orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Wagner’in müzik eğitimi on sekiz yaşında Leipzig, Almanya’da bir yıl boyunca Theodor Weinlig ile çalışması ile başladı. Kariyerine 1833 yılında Würzburg’da koro yönetmeni olarak devam etti ve besteler yaptı.
Wagner ilk operası Periler’i (Die Feen) 1833’te yazdı ancak bu eser bestecinin ölümüne kadar sahnelenmedi. 1834’ten 1836’ya kadar Magdeburg’daki tiyatronun müzik direktörlüğünü yaptı ve bir sonraki eseri Yasak Aşk (Das Liebesverbot) 1836’da sahnelendi.
Wagner, mali çaresizlik içinde Uçan Hollandalı’nın (Der fliegende Holländer) senaryosunu başka bir besteci tarafından kullanılması için Paris Opéra’ya sattı. Wagner daha sonra bu hikâyenin başka bir versiyonunu besteledi.
1845’te Tannhäuser’in prömiyeri Dresden’de yapıldı ve Wagner’in kariyerinin ilk başarısı oldu. Aynı yılın Kasım ayında Lohengrin’in metnini bitirdi ve 1846’nın başlarında bestelemeye başladı. Lohengrin üzerinde çalışırken bir yandan da İskandinav destanlarından etkilenerek Nibelung Yüzüğü (Der Ring des Nibelungen) için planlar yaptı.
Wagner 1853’te Ren Altını’nı (Rheingold) bestelemedi. Ardından 1856’da Valkürler (Walküre) üzerinde çalışmaya başladı. Bu sırada Tristan ve Isolde dramasını yazma fikriyle uğraşıyordu. 1857’de kendini tamamen Tristan ve Isolde’ye verdi. Bu eser 1859’da tamamlandı ancak Münih’te 1865’te sahnelenebildi.
1862 yılında Nürnberg’in Usta Şarkıcıları’nın (Die Meistersinger von Nürnberg) müziğine başladı. Meistersinger 1867’de tamamlandı ve ilk performans ertesi yıl Münih’te gerçekleşti. Ancak o zaman Yüzük’ün konularını toparladı ve Siegfried’in üçüncü perdesi üzerinde çalışmaya devam etti. Tanrıların Alacakaranlığı’nın müziğini 1869’dan 1874’e kadar yazdı.
Yüzük döngüsünün (Ren Altını, Valkürler, Siegfried ve Tanrıların Alacakaranlığı) tamamı, Wagner’in Bayreuth’ta kendisi için inşa ettiği opera binası Festspielhaus’ta 1876’da sahnelendi. Son draması olan Parsifal’i 1882’de tamamladı. Wagner 13 Şubat 1883’te İtalya’nın Venedik kentinde öldü ve Bayreuth’a gömüldü.
